آیا باید هرچیز را حداقل یکبار امتحان کرد ؟
چندبار این جمله را از اطرافیان شنیده اید که “باید هرچیز را حداقل یکبار امتحان کرد” ؟
آیا باور دارید هرچیزی را باید حداقل یک مرتبه تست کنید ؟
بسیاری از ما این جمله را شنیده ایم که برای رشد کردن، باید خودمان هرچیز را شخصا امتحان کنیم. بنظر شما این جمله چقدر صحیح است ؟
برخلاف تصور عموم، مغز یک تکه سنگ ثابت و غیر قابل تغییر نیست. بلکه باتوجه به هر فعالیتی که آغاز میکنید و انجام میدهید، ساختار و ارتباطات درونی آن تغییر میکند و حتی مسیرهای عصبی جدیدی درون آن ایجاد میشود. همچنین اگر درباره نحوه ساخته شدن عادتها اطلاعات بیشتری بدست آورید، احتمالا نظرتان درمورد تست کردن هر چیز، تغییر خواهد یافت.
تحقیقات نشان میدهد هر رفتار جدیدی که انجام میدهید، یک مسیر ویژه عصبی در ذهن ایجاد میکند. در نتیجه، این مسیرها کم کم تبدیل به فرآیندی اتوماتیک شده و شکستن یا تغییر آن سخت خواهد شد. گویی سیم کشی عصبی و حتی ساختار ذهن شما طوری تغییر میکند که تا ابد تمایل بیشتری به انجام آن کار داشته باشید !
خبر نگران کننده درباره تجربه کردن هرچیز
تحقیقات نشان میدهد وقتی مردم انجام یک عادت را متوقف میکنند، مسیر های عصبی مربوط به آن هرگز حذف نمیشوند. به عبارت دیگر وقتی عادتی را در خود به وجود می آورید، ذهن شما طوری برنامه ریزی میشود که تا ابد آن کار را تکرار کند.
به همین علت است که یک فرد سیگاری، حتی پس از 5 یا 10 سال، بازهم ممکن است به عادت سیگار کشیدن خود بازگردد. البته پس از گذشت مدتی، مقاومت دربرابر عادت مذکور، راحت تر میشود اما کماکان ریشه هایی از آن رفتار در ذهن باقی میماند.
اما ارتباط این مساله با آزمودن چیزهای جدید چیست ؟
در حقیقت حتی اگر یکبار کار جدیدی را انجام دهید، مسیرهای عصبی مربوط به آن میتوانند درون مغز شما تا ابد شکل بگیرند. به عبارت دیگر، وقتی حتی برای یک بار چیزی را امتحان میکنید، شما در حقیقت درحال برنامه ریزی ساختار ذهن خود به نحوی هستید که تا ابد انجام آن کار را تکرار کند.
به همین علت است که بسیاری از افراد به الکل، سیگار کشیدن و مواد مخدر اعتیاد میابند. زیرا فقط یک بار امتحانش کرده اند.
درواقع هرچند تجربه کردن هر چیز میتواند درک بسیار عمیق تری درباره خوب و بد بودن آن به شما بدهد و همچنین آگاهی شما را افزایش دهد یا حتی شما را رشد دهد ! اما بحث اینجاست که ساختار مغز، به شدت تمایل به ایجاد عادات جدید دارد تا حدی که عملا یکبار تست کردن هرچیز، میتواند تا ابد شما را به آن معتاد کند یا حداقل مسیر نورولوژیکی در مغز ایجاد کند که ممکن است بعدها دوباره به آن بازگردید.
چگونه عادات بد متوقف میشوند ؟
تحقیقات نشان میدهند علت توقف عادات بد افراد، این نیست که مسیرهای عصبی بد حذف میشوند بلکه علت این است که مسیرهای جدید و خوبی به وجود میایند که قویتر از مسیرهای قدیمی اند و به همین علت عادت جدید جایگزین عادت قبلی میشود.
نکته طلایی که باید به شما اشاره کنیم، این است که عادتها، رفتارهای تکراری هستند که توسط ضمیر ناخودآگاه شما کنترل میشوند. برای کنار زدن آنها، اصلا نباید نگران خود رفتار بد باشید(مثلا عادت به سیگار کشیدن یا کندن ناخنها با دندان). بلکه، راه حل طلایی برای کنترل رفتارهای ناخودآگاه این است که علت و قصد اصلی پشت این رفتار را یافته(بعضا باید ساعتها و روزها فکر کنید)، و آنرا از مسیر دیگری تامین کنید. مثلا اگر بخاطر شرایط سخت، یا استرس به سیگار پناه برده اید، بدون اینکه نگران عادت سیگار کشیدن باشید، فقط کافیست برای استرس، افسردگی یا شرایط غیر قابل حل زندگی خود چاره ایی بیابید و آرامش و شادی در زندگی خود را از راه دیگری تامین کنید. بدین ترتیب خواهید دید که رفتار عادتگونه شما، به سادگی از بین رفته است زیرا نیت اصلی پشت رفتار ضمیر ناخودآگاه خود را یافته و آنرا حل کرده اید.
بعنوان مثال اگر عادت کرده اید روزانه 5 بار چای بخورید، ایجاد عادت نوشیدن چای سبز میتواند به شما کمک کند که از عادت قبلی خلاص شوید.
به همین علت است که بهترین راه برای حذف یک عادت، جایگزین کردن آن با عادتی خوب است که همان خواسته ی ناخودآگاه را تامین میکند و بسیار قویتر است. به عنوان جمع بندی:
آزمودن هرچیز جدید توسط خودتان، حتی فقط برای یک بار، شما را در معرض اعتیاد همیشگی به آن قرار میدهد.