ساعت بیولوژیک یا سیرکادین ریتم، آیا درباره ساعت بیولوژیک بدن خود، چیزی میدانید ؟
آیا تاکنون دقت کرده اید که در زمانهایی مشخص، میتوانید بهتر ورزش یا مطالعه کنید ؟
آیا دقت کرده اید که در برخی زمانها، انرژی بیشتری دارید ؟
آیا مهارتها و توانایی های ما تحت تاثیر زمان هستند ؟
سیرکادین ریتم یا ساعت بیولوژیک' target=_blank href='/last-search/?q=بیولوژیک'>بیولوژیک
بله، میزان کارایی و توان ما توسط زمان تحت تاثیر قرار میگیرد. اما این زمان، زمان نشان داده شده توسط ساعت مچی شما نیست. بلکه ساعتی درونی بر بدن شما حاکم است. ساعت بیولوژیک یا سیرکادین ریتم میتواند کارایی شما را در فعالیتهای مختلفی که انجام میدهید، تحت تاثیر قرار دهد.
بدن شما ساعت بیولوژیک درونی مخصوص خود را دارد که از آن برای کنترل فعالیتهای شما بهره میبرد. برخی هورمونها در شب ترشح شده حال آنکه سایر هورمونها در روز تولید میشوند. به همین علت برخی فعالیتها در صبح، بهتر میتوانند انجام شوند اما فعالیتهای دیگری نیز وجود دارند که در شب بهتر انجام خواهند شد.
مثالهایی از فعالیتهای وابسته به سیرکادین ریتم یا ساعت بیولوژیک
به مثالهای زیر توجه کنید :
- خواب : در طی شب، هورمون ملاتونین ترشح میشود تا به شما کمک کند به خواب بروید. تلاش برای خوابیدن در صبح، بسیار سخت تر از خواب در شب خواهد بود (حتی اگر تمام روز بیدار بوده باشید).
- خوردن : شکم شما، در صبح ها، غذا را بهتر هضم میکند به همین علت است که خوردن حجم زیادی از غذا قبل از خواب، شما را چاق خواهد کرد.
- ورزش کردن : شما روزها، بهتر از شب میتوانید ورزش کنید.
- انرژی : انرژی شما در روز بیش از شب خواهد بود.
با ساعت بیولوژیک بدن خود نجنگید !
بالاترین بازده شما، زمانی بدست خواهد آمد که ساعت بیولوژیک شما در هماهنگی کامل با فعالیتهای شما باشد. حرکت بر خلاف ساعت طبیعی بدن(مثلا بیدار ماندن در شبها و خواب در روز)، زندگی را برای شما بسیار سخت خواهد کرد. زیرا نه تنها در شبها زجر خواهید کشید، بلکه در روزها نیز نخواهید توانست عمیق بخوابید. این مساله ضررهای زیادی به شما خواهد زد که ساده ترین و رایج ترین آنها، تضعیف سیستم ایمنی شما و در نتیجه مثلا سرماخوردگی های بیشتر برای شما رخ خواهد داد.
چه چیزی ساعت بیولوژیک را کنترل میکند ؟
اما عامل کنترل کننده این ساعت درونی بیولوژیک چیست ؟
بله، نور ! نور عاملی است که ساعت بیولوژیک درونی را کنترل کرده و به شما انرژی میدهد تا بتوانید به خوبی کار کنید.
از طرف دیگر، ماندن در تاریکی اثر معکوسی خواهد داشت. نکته مثبت این است که شما میتوانید از این مساله به سود خود استفاده کنید. بنابر این با استفاده از نور مصنوعی، شما خواهید توانست ساعت درونی خود را تغییر داده و تحت کنترل در آورید.
چطور از ساعت بیولوژیک بدن، به نفع خود استفاده کنید ؟
به ساعت بیولوژیک خود، بعنوان ساعتی معمولی نگاه کنید که با سرعت مشخصی حرکت میکند. این سرعت میتواند سریع یا آهسته باشد. با ماندن در مقابل نور خورشید، شما سرعت این ساعت را کمتر کرده و زمان باقی مانده تا اتمام انرژی خود را افزایش میدهید.
به این مثالها توجه کنید :
- اگر میخواهید شبها بیدار بمانید تا کارهایتان انجام شود، مطمئن شوید که منبع نور شما در اتاق مناسب است. اگر نور کافی داشته باشید، دیرتر نیاز به خواب پیدا خواهید کرد زیرا ساعت بیولوژیک بدن شما فریب میخورد.
- اگر قرار است مثلا فردا صبح زودتر از خواب بیدار شوید، مطمئن شوید که حین خواب، محیط شما کاملا تاریک است.
بنابر این کلید افزایش کارایی شما، یافتن بهترین زمان برای انجام فعالیتهایتان است. این کار زندگی شما را پر بازده تر و شاد تر خواهد کرد.